Evangelie: Marcus 16, 15-20
Thema: Evangelist en martelaar voor Christus

Kunstafbeelding

Kleurplaat

In Het Nieuwe Testament zijn er vier evangelies: van Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes. In het liturgisch jaar B  lezen we op de zondagen uit het evangelie van Marcus.
In de traditie van de Kerk is vanaf het begin het tweede evangelie toegeschreven aan Marcus. Marcus zelf is geen ooggetuige van Jezus’ Leven geweest maar hij schrijft op wat hij van Petrus hoort over Jezus. Verschillende kerkvaders, o.a. Papias in 130 n. Christus, beschrijven Marcus als de tolk van Petrus. Daardoor krijg je in het evangelie van Marcus van die leuke kleine details, zoals het kussen waarop Jezus in de boot lag bij de storm op zee (Marcus 4,38). Zou dat het kussen van Petrus zijn geweest en zijn eigen boot? Later noemt Petrus Marcus in zijn brief ‘zijn zoon’ (1 Pe. 4,14). In Marcus 14,51-52 is er sprake van een jongeman die Jezus bij zijn gevangenneming achterna gaat. Sommigen denken dat het hier om Marcus zelf gaat maar dat betekent niet dat hij Jezus daarvoor ook al gekend heeft.

Op verschillende plaatsen in het Nieuwe Testament komen we Marcus tegen. In Handelingen 12,12 staat: “Hij [Petrus] begaf zich naar het huis van Maria, de moeder van Johannes, ook Marcus genoemd, waar velen in gebed verenigd waren.” Ook in Handelingen 12, 25 staat zijn naam als compagnon van Barnabas en Saulus op hun eerste missiereis naar Antiochië. Op een tweede reis naar Antiochië scheidt Marcus zich van het gezelschap van Paulus af (Hand. 13,13) en keert weer naar Jeruzalem terug. Het lijkt erop dat er een meningsverschil is geweest tussen Marcus en Paulus (Handelingen 15, 36-41) waardoor Marcus en Barnabas samen naar Cyprus reizen en niet meer met Paulus meegaan. Later lijkt er weer verzoening te zijn tussen hen beiden, zoals blijkt uit verschillende referenties naar Marcus in de brieven van Paulus. Paulus spreekt over hem in zijn brief aan de Kolossenzen (4, 10): “De groeten van … Marcus, de neef van Barnabas, over wie gij reeds aanwijzingen hebt gekregen; ontvangt hem goed als hij bij u komt.” In de brief die Paulus vanuit zijn gevangenschap in Rome (rond 64 n Chr.) schrijft aan Filémon, noemt hij Marcus zijn medewerker (Filémon 24). In zijn brief aan Timotheüs vraagt Paulus om Marcus te halen en mee te nemen omdat hij hem goed kan gebruiken voor het werk (2 Tim. 4,11).

Volgens de traditie heeft Marcus zijn evangelie geschreven rond 65-70 n Chr., vlak voor of vlak na de marteldood van de Apostelen Petrus en Paulus. Hij heeft als eerste kerken gesticht in Alexandrië, Egypte. Daar sterft hij de marteldood.
In 829 brengen handelaren de beenderen van Marcus uit het (inmiddels door Moslims veroverde) Alexandrië met een list mee naar hun eigen stad Venetië. Daar bouwen ze de beroemde San Marco kerk waar ook nu nog zijn overblijfselen worden vereerd. In de kunst wordt Marcus vaak afgebeeld als een gevleugelde leeuw.  De leeuw als een woestijndier, omdat het Marcus evangelie begint met Johannes de Doper in de woestijn, en omdat er van Jezus gezegd wordt dat hij in de woestijn verbleef temidden van de wilde dieren. In het laatste Bijbelboek is er ook sprake van een leeuw die lijkt te verwijzen naar een van de evangelisten (Openbaring 4, 5-7).

Marcus begint zijn evangelie met de belangrijkste boodschap die hij wil overbrengen: “Begin van de Blijde Boodschap van Jezus Christus, de Zoon van God.” (Marcus 1,1) Deze boodschap vindt zijn bekrachtiging aan het eind van zijn evangelie wanneer de (ongelovige) honderdman onder het kruis van Jezus tot geloof komt en zegt: “Waarlijk, deze mens was een Zoon van God.”(Marcus 15, 39)

God,
Gij hebt de heilige evangelist Marcus de verheven zending toevertrouwd
het Evangelie te verkondigen.
Wij vragen U:
laat zijn onderricht ons zo ten goede komen
dat wij als trouwe volgelingen
in Christus’ voetstappen treden.

Kijk hier voor een kort (Engelstalig) filmpje over St. Marcus.

Kijk hier voor een kort en leerzaam (Engelstalig/Nl. ondertiteld) filmpje over de opbouw en boodschap van het evangelie van Marcus.

Extra kleurplaten en downloads voor deze zondag

Met ons abonnement voor Liturgisch jaar A kun je extra kleurplaten en teksten downloaden. Dit abonnement kan je aanschaffen in onze webwinkel, klik daarvoor op onderstaande knop.